John, Hilary, Barack en de dollar

Na een verfrissende duik in het gespleten land van onze zuiderburen (waarover later) is het tijd om te bezien welke invloed de amerikaanse verkiezingen 'for president' van aanstaande november hebben op de positie van de US$ in het mondiale valutaire krachtenveld.

Eindconclusie vooraf: de dollar glijdt verder weg!

Neem John (GOP): deze veteraan in hart en nieren gaat volgens eigen zeggen GEEN snel einde maken aan de geld- en levensverslindende oorlogen in de landen I & A (Irak en Afghanistan). Hij gaat ook zeker geen belastingverhogingen doorvoeren voor zijn 'fellow americans' en denkt er al helemaal niet over om volstrekt normale westerse waarden als 'health insurance' toegankelijk te maken voor alle US-ers, niemand dus uitgezonderd. Ook gaat hij geen andere basisvoorzieningen in de infrastruktuur van zijn land realiseren, kortom, er verandert niets t.o.v. de heer Bush jr., de huidige machthebber. Er verandert niets, DUS blijft de US een leenland, een land dat voor de financiering van zijn bestaan (of is het 'haar' bestaan, dit mede gezien de duidelijk vrouwelijke trekken van het 'statue of Liberty') afhankelijk is van leningen, vooral van buitenlandse geldverschaffers. Dit verlaagt verder het vertrouwen in de mate waarin de US aan haar (ik heb gekozen) staatsverplichtingen kan voldoen, met als gevolg een daling van de koers van de US$ in relatie tot bijvoorbeeld de europese €.

Neem Hilary (Dems) of Barack (ook Dems), maakt niks uit: Beiden stellen dat de I & A oorlogen dienen te worden gestopt. Hil. is wat duidelijker wat dit betreft, Bar. legt zich minder vast en is dus de meer hypocriete van de twee. Hoe ook: stel ze stoppen ermee (met die oologen dus): Persoonlijk zou ik vertrekken 'with a BANG', ofwel ik zou de laatst vertrekkende serie bommenwerpers nog even langs Afghanistan sturen en daar de 95% wereldproduktie opium van dat land wegvagen, dan heb je meteen toch nog wat goeds gedaan met al dat voor de rest weggegooide oorlogsgeld. En als ze stoppen promoveren er ter plekke weer tienduizenden soldaten tot ex-soldaat, vermindert de defensie(?)-begroting haar budget met ruim meer dan de helft en behoeft er dus geen beroep te worden gedaan op de financiële markten om deze prutsoorlogen te financieren. DUS de US$ stijgt relatief in waarde of althans daalt niet verder.

MAAR:

Hil. en Bar. hebben naast dat oorlogsgedoe noten op hun zang (persoonlijk denk ik dat Bar. beter zingt dan Hil., maar dat is een ander verhaal). Beiden gaan de 'health insurance aanpakken, ofwel invoeren. De invoering daarvan is goedkoper bij Bar. en duurder bij Hil., maar alleen Hil. heeft een goed plan, dat van Bar. is broddelwerk.

KOSTAT?

VEEL! Daar beiden ook erg aarzelend zullen staan tegenover belastingverhoging (maar daar vinden ze tijdens hun bewind vast wel iets op), zal de financiering van deze basiswaarde in een menswaardige samenleving EEERRG veel geld gaan kosten. DAT ER DUS NIET IS! Ofwel, de overheid zal moeten bijspringen, hetgeen identiek is aan het verschijnsel LENEN, bij gebrek aan andere financieringsbron. Hopelijk is 1 van beiden in staat de maximaal dure gezonheidszorg in de US wat goedkoper te maken (in de US kost de gezondheidszorg 50% MEER -per persoon- dan in latenwezeggen Europa), zodat men wat 'terug wint' van al dat geleen, maar dat kost, vooral tijd! Netto resultaat: oorlogsgeld wordt besteed aan een in beginsel duur avontuur te weten de gezondheidszorg.

Het maakt dus niet uit wie men kiest 'for president'. Alle kandidaten liggen op dezelfde koers en dat is een EEERRG amerikaanse koers, te weten: WE LENEN!

Met als gevolg een verder verminderend vertrouwen in de US$, ofwel:

Voor Amerikanen: ga 'long' in de €uro en uw rendementen (in US$) zijn beter dan die van Citygroup (breinbreker: wat dient een europeaan te doen?).

PS: Gelukkig geeft de markt mij gelijk. Immers de € doet (zie plaatje van de dag) vandaag weer ruim 1.49 $ !!!

Wat is 'sub-prime' eigenlijk?

Vandaag een kort bericht. Mij bekwam een 'powerpoint'/keynote-presentatie die in alle oprechtheid gezegd (door mij) PRECIES hetzelfde zegt als ik jullie nu al weken voorhoud, ofwel: je wordt genaaid waar je bijstaat en TENZIJ je ooit van mij les hebt gehad OF van iets of iemand die netzogoed als IK is, weetjeerniksvan en gedraag je je als de cliënt in onderstaande presentatie.

Klik hier, dan wordt je doorgestuurd naar de site met de presentatie, niet moeilijk, toch?

Ontvlechting en de 2e ronde van de crisis

Het moet toch niet gekker worden. Gisteren werd een plan aangedragen dat op het eerste gezicht wel 'iets' heeft, maar in feite nergens op slaat. Ik leg uit (maar je weet, bij mij duurt dat soms iets langer):

De kredietverzekeraars (geen goede term, maar beter dan obligatieverzekeraars, hoewel dat de letterlijke vertaling is van 'bond insurers'. De kredietverzekeraars worden ook wel 'monoliners' genoemd, waarbij gedoeld werd op de 1-1-duidige 'investment grade' struktuur van hun portefeuille, die tot voor kort -lees verder- profiteerden van hun AAA-ratings) hebben 2 soorten klanten (even kort door de bocht, maar ik ben meestal duidelijker dan 'iets' als Bernanke, de FED-baas) en dat zijn:

• Overheidsorganen (municipalities, states en dergelijke). Hier wordt nauwelijks tot niet gerotzooid met risico's, reden waarom het verzekeren van leningen uitgegeven door dit soort clubs feitelijk zonder risico is (maar de proceeds, de rente die wordt ontvangen door de houder zijn 'tax exempt' dus interessant). Ze verdienen (zie blog van gisteren) de veiligste rating, ofwel AAA.
• Bedrijven die zogenaamde 'structured finance' portefeuilles wensen te verzekeren. Hier gaat het dus om struktureel sterk (neerwaarts) risicodragende portefeuilles, die de incompetentia-kredietcrisis hebben veroorzaakt en dat houdt niet op bij 'subprime' hypotheken, alhoewel dat de simpelst te beschrijven categorie is.

De RA's (Rating Agencies) zijn inmiddels (al bijna een maand sinds 18 januari) wakker geworden en hebben zowaar de ratings van bekende 'monoliners' verlaagd van AAA tot AA of erger. Dit geeft enorme problemen, juist voor de groep overheidsorganen (zie boven, eerste bullet), want zij proberen geld aan te trekken en doordat nu de kredietverzekeraars lagere ratings hebben slaat dit terug op de rente die overheidsorganen welke daadwerkelijk lenen zullen gaan betalen (lagere rating -> hogere rente). De Wall Street Journal van gisteren maakt melding van het feit dat de 'Port Authority of New York' (onder andere eigenaar van het New Yorkse WTC en te vergelijken met zoiets als Het Rotterdamse Havenbedrijf, verantwoordelijk voor toegang en veiligheid in de haven in de breedste zin des woords) moeite had om via zgn 'auction-rate securities (ARS) aan geld te komen voor normale projekten die normaliter risico-oordeel AAA krijgen toebedeeld. Bij een rente van 20% (je leest het goed) waren er nog onvoldoende biedingen: de ARS failed!

Het loopt nu dus ernstig uit de hand, tenzij de mumbo-jumbo pratende Bernanke weeres wat geld in 'the economy' pompt. Zal wel gebeuren want korte termijn geld rentes van 20% horen thuis in Zimbabwe, daar kun je als US niet (NIET) mee thuis komen (in de wereld) (en die wereld lacht zich gek).

Met dit bericht zijn we dus toegekomen aan de 2e ronde van de crisis. De 1ste ronde had te maken (bottom line) met subprime hypotheken en met pakketjes verhandelbare hypotheken (structured finance gedoopt, hoewel ik het liever met de term OPLICHTING tooi) met onbestemd risicoprofiel. De 2e ronde is te definiëren als het gebrek aan liquiditeit, een gebrek aan geld om op zich zinvolle en noodzakelijke financiering voor projekten te verkrijgen. En dat kan niet voortduren, want dan 'valt geheel het raderwerk stil' en hebben we méér dan een crisis, meer dan een recessie, dan hebben we 'systemic risk', ofwel een crisis die het gehele financiële systeem omvat. Nog niet (vaak) voorgekomen dus weer iets NIEUWS!.

Daarenboven werd gisteren een plan bekend om de portefeuilles van kredietverzekeraars te splitsen in twee groepen conform bovenstaande bullet-indeling, een soort ontvlechting dus op basis van gepercipieerde risicoprofielen. De eerste groep zou dan een rating van AAA behouden en de tweede groep (waar de feitelijke problemen mee zijn) verkrijgt lagere ratings.

Leuk idee, iets als 'de vervuiler betaalt'. MAAR...

Als aandeelhouder van zo'n kredietverzekeraar weet je dan nu ECHT heel zeker dat je aandeel niks meer waard ZAL worden, want het aandeel wordt dan 'soort van' gesplitst in een 'AAA'-deel en een 'minder dan AAA'-deel. Het eerste aandeel levert standaard weinig tot niets op, maar kent dan ook geen risico en kent belastingvoordelen. Het tweede daarentegen zou behoorlijk op moeten leveren, maar helaas, er is crisis, dus dat aandeel-deel gaat gewoon een beetje erg failliet aan de incompetentia-kredietcrisis.

De reddende engel is dan (1 day moment of fame) Warren Buffet. Die gaat met de pet rond en vraagt alle bijna-faillieten of ze tot zijn imperium willen toetreden. Voor Wèèhnug, wees daarvan verzekerd. Na verwerving ruimt hij de zooi op en rust met de rest op zijn platina lauweren.

Wat ik tot voor kort niet wist is dat de 'weinig-risico-AAA'-groep bij de MBIA's en AMBAC's van deze wereld een hoog percentage van de klanten vormt en dan bedoel ik dat natuurlijk niet in aantallen maar in verzekerde waarde. Wist ik niet, OK, ligt aan mij. Ter vergeving: mijn beroepsverbod, afgegeven door mijn vroegere werkgever, hindert mij in het verkrijgen van belangrijke info, zo ook in dit geval (ik krijg opeens een visioen van Father Damian, bekend uit horror/Halloween-films, die regelmatig tegen veel duister geweld zijn vingers kruiste dan wel zijn kruis toonde, ik bedoel het kruis om zijn nek, you pervert. Soms dus, wil ik weleens Father Damian spelen tegenover HET KWAAD, zijnde mijn vroegere employer).

Hoe gaat dit nu allemaal aflopen.

Een aantal scenario's:

• Men leert: voortaan worden risico's in 'worst case scenarios' als standaard gehanteerd en worden de consequenties daarvan (hoog neerwaarts risico brengt WEINIG op in plaats van veel ten tijde van onrust) geïnternaliseerd bij hen die menen er een slaatje uit te slaan (en dat zijn ALLE mensen die denken dat je met SECURITIZATION, zonder risicoreserve geld kan verdienen, in plaats van dat je er bij inschiet (leg ik nog weles uit).
• Men leert niet: financiële wizz-kids met de bretels bekend uit de film WALL STREET èn uit het boek LIAR's POKER (what's in a name...) blijven zich voordoen als de sufferds die zij zijn, veelal econometrisch opgeleid, DUS geen BAL verstand van de werkelijkheid, maar er wordt naar ze geluisterd door NOG GROTERE SUFFERDS die helemaal nooit wat geleerd hebben, maar bezig zijn geweest zich -conform 'the american dream'- op te werken van de postkamer tot het (financial) vice-presidency van een bedrijf, maar eigenlijk ook niet weten hoe ze met een crisis moeten omgaan (dat leer je namelijk niet in de postkamer, behalve op kerstavond).....

Ik schat dat 'Men leert niet' de winnaar wordt. Ofschoon inmiddels wat aarzelende opmerkingen kunnen worden aangehoord bij 'experts' dat 'laissez faire' in deze crisis misschien toch niet zo'n goed idee is, denk ik dat 'pure capitalism' will prevail. Dat is niet erg handig van die US-cowboys, want:

• Laissez Faire leidt tot het DIREKT nemen van ALLE verliezen, uithuilen en METEEN opnieuw beginnen, Dat vervolgens tienduizenden, honderdduizenden daar (soms gedurende de rest van hun leven) last van hebben ook al is het niet hun schuld is de prijs die je (ehhh? 'JE?) dan dus gewoon betaalt.
• Ingrijpen van FED en overheid leidt tot het matigen van de voor velen negatieve effekten van het probleem. NU is het moment om de teugels aan te halen, sociale vangnetten te construeren of uit te bouwen, leiding te TONEN in plaats van slechts te hebben, maar ja, tis (voor)verkiezingstijd en dat betekent dat je 'je rug recht houdt', nog maar weeres wat belastingkorting regelt en een congressional hearing organiseert, waar NIEMAND begrijpt waar het over gaat (immers, Bernanke spreekt/orakelt) met als consequente consequentie dat men van regeringswege voor de eerste bullet gaat.

Ofwel bullet nr. 1 is correct en zo niet treedt bullet 1 in werking. Daar ben je dan mooi klaar mee, en ik ook (voor vandaag)!

PS: Securitization betekent het op de markt verkopen van (bijvoorbeeld) pakketjes hypotheken, waarvoor dan een bepaalde risicograad wordt 'gegarandeerd'. Omdat die garantie er natuurlijk niet IS, wordt het pakketje verzekerd (bij MBIA, AMBAC en dergelijke), zodat als er wat mis gaat men kan aankloppen bij de MBIAs en de AMBACs. Deze verhulde oplichterspraktijk heeft jarenlanf succesvol gewerkt OMDAT inderdaad geen landsbrede problemen de kop op staken. Nu dit bij de subprime hypotheken WEL het geval is, komt de aap uit de securitization-mouw en blijken er veel te 'veilige' risico's te zijn afgeschilderd voor portefeuilles die dat niet verdienden. Securitization is 1 van de mogelijke invullingen van 'structured finance' produkten. Ook goedemiddag.

The Mood and the Poor

De stemming zit er vandaag goed in. Wat is er aan de hand. Ik leg uit. Het gaat om de 'indirekte' effekten van de incompetentiakredietcrisis. En wat zijn dat nu weer. Korte inleiding:

Leningen of obligaties, maar ook banken en verzekeraars, worden door speciaal daarvoor bestaande bedrijven gevolgd en van een risico-oordeel voorzien. We spreken over zgn. Rating-agencies, zoals Moody's, Standard & Poor en Fitch. Dit zijn de drie 'global players' en ze maken en breken marktpartijen die in risico handelen. Rating-agencies (RA) geven op basis van een 'geheim' model een oordeel mbt het risico van bijvoorbeeld een bank of een obligatie. 'Triple A' is een erg veilig oordeel en dat is in Nederland toegekend aan Rabo. Het kan erger: 'Single A' of B+ of nog erger C-. In mijn oordeel -en dat heb ik al sedert jaren uitgedragen- zijn dit soort oordelen vaak erg inflexibel in de tijd (éénmaal AAA, altijd AAA) of nog erger gewoon incompleet en daardoor verkeerd wegens fouten in de modellering van de RA's. En dat blijft niet zonder gevolgen, zeker niet op dit moment waar iedereen die iets te maken heeft met het verhandelen of verzekeren van leenprodukten erg zenuwachtig is over welke risico's zich binnenkort openbaren. Ik heb al eerder beweerd dat ten tijde van crises alle maatstaven op onweer staan. In een crisis tellen risico's op in plaats van dat ze elkaar dempen.

De laatste tijd staan kredietverzekeraars centraal, want als kredietverzekeraars de bij hen verzekerde risico's niet goed hebben ingeschat ontstaat een tsunami van aan elkaar gelinkte ellende. Niet goed ingeschatte risico's leiden dan ten eerste tot rampzalige koersval voor de aandelen van de kredietverzekeraar, maar direkt daarmee in verband tot gelijksoortige ellende bij het bedrijf dat risico's wenste te verzekeren. Dat is nog niet alles, want op basis van herverzekerd (afgedekt) risico, denkt een derde bedrijf dat het zich verzekerende bedrijf 'goed' zit, vertrouwen verdient, hetgeen tot handelsrelaties leidt die inmiddels erg risicovol blijken te zijn. Op deze manier rolt kredietrisico ook bedrijven op die dachten hoogstens erg indirekt met deze risico's verbonden te zijn. Zo kan een hele keten van financiële bedrijven omvallen, waar ergens in kredietportefeuilles een foutief ingeschat risico zit. We noemen dit de indirekte effekten van de incompetentiakredietcrisis.

Intermezzo: Stel dat RA's GOEDE ratings OP TIJD zouden afgeven, wat dan? Grote malheur! Immers, kredietverzekeraars en de krediet verzekerende bedrijven willen van die risico's af. Dat betekent VERKOPEN. 1 keer raden wat er met die verkopen wordt bereikt... Juist! Verliezen dus en gezien het feit dat op de hier bedoelde markten 'trillions of dollars' omgaan, zijn die verliezen geen kattepis.

Maar het kan nog erger, zoals hierboven al is aangeduid: RA's worden geacht de risico's van een 'objektief' oordeel te voorzien. Als deze RA's fouten maken raakt dit de gehele keten van bedrijven die -direkt of indirekt- IETS met deze fout te maken krijgen. Nog erger is het als blijkt dat de modellen van de RA's die gebruikt worden om oordelen af te geven niet kloppen. Ik selekteer een tweetal van die modelfouten (er zijn er nog veel meer):

• Risico's voor of na belasting. RA's geven vaak een oordeel NA belasting bij het te beoordelen bedrijf. En dat kan aardig fout aflopen ten tijde van generieke kredietproblemen. In kabbelwatertijden is er niks mis met NA belasting-oordelen. Een bedrijf boekt -zeker waar het gaat om leenprodukten- zogenaamde belastingvoordelen. Deze belastingvoordelen schroeven de winst NA belasting op met de hoogte van die voordelen. Ook kan het voorkomen dat (vooral bij verzekeraars interessant) de jaarwinst wordt gecorrigeerd met verliezen uit het verzekeringsbedrijf. Dan is er nog de mogelijkheid verliezen in de komende x jaar daarna te mogen compenseren. Allemaal goed en wel totdat de winst van het bedrijf in kwestie verdampt. Dan is er geen belastingvoordeel en -zoals nu- geen mogelijkheid verliezen door de tijd heen te compenseren. Winsten VOOR belasting kunnen ver boven de 60% (nadelig) verschillen van de situatie NA belasting (en dat sluit dus ook grote verliezen in!). En zouden tot een ander oordeel van de RA's leiden ALS die RA's de maatstaf VOOR belasting zou meenemen in haar modellen. Doen ze niet. DUS is het oordeel van RA's struktureel te positief in tijden van crisis (zoals NU)!
• Herverzekeren moet apart geteld worden. Hier wordt bedoeld de situatie van tussen bedrijven bestaande (her)verzekeringen en andere vervlechtingen, die -afhankelijk van de mate waarin bedrijfsrisico's met die van andere bedrijven vervlochten zijn- zeer ernstige verliezen met zich mee kunnen brengen in situaties van crisis. Risico verzekeren is OK als de risico's van het ene deel van de economie verschillend samenhangen met risico's van andere delen van de economie. Echter, ten tijde van crises wijzen, zoals gezegd, alle risico's in dezelfde (neerwaartse) richting en kan een verzekeraar omvallen wegens gebrek aan compenserende risico's. Herverzekeren bij derden maakt het alleen maar erger. Als alle bedrijven last hebben, heeft herzerzekeren ook geen zin meer: van een kale kip.......

Kijken we naar de koers van MBIA Inc., een bekende herverzekeraar, dan zien we het volgende plaatje van de koers van dit bedrijf over het laatste jaar:


We zien een ramp.

Past er eeen AAA-rating bij een bedrijf dat zijn marktwaarde het laatste jaar met 90% heeft zien afnemen, dat nauwelijks dividend uitkeert en nog wat meer ellende gaat meemaken in de nabije toekomst? Is het gek dat Berkshire Hathaway (het Warren Buffet-bedrijf) geïnteresseerd is in dit soort 'gevalletjes'?

Volgens RA's kan zo'n AAA-rating wel! Met zulke RA's als hoeders tegen neerwaarts risico's heb je geen verzekering meer nodig. Je kunt je abonnement bij hen gelijk opzeggen (scheelt in de verliezen) en beter maar meteen faillissement aanvragen.

Credit Card Risk

Gisteren was er Warren Buffet met zijn 'reddingsplan' voor over-exposed verzekeraars en banken teneinde de minverdienende huiseigenaren wat lucht te geven in deze incompetentia tremens/kredietcrisistijd. Vandaag is het tijd om ook de naastliggende problemen eens onder de loup te nemen en we beginnen bij hetgeen in de US het zwaarst weegt: DE CREDIT CARD.

Bovenstaand plaatje vertelt het verhaal (bron: Business Week). Als je het niet goed kunt lezen: klik op het plaatje, hetgeen dan uitvergroot op een nieuwe pagina wordt getoond....

Wat leren wij van dit al? Ten eerste (meest linkse plaatje) dat een ruime meerderheid van creditcard-houders zijn saldo niet boven NUL krijgt of houdt of kan houden. 61%! Niet niks dus. Het middelste plaatje geeft het NEGATIEVE saldo in de tijd. We zien dat dit stijgt (dit is een aggregatie over ALLE creditcard-houders met een negatief saldo). Het rechter plaatje geeft aan hoe -vergeleken tussen 2006 en 2007- de ellende verergert. Hoe groter het verschil tussen 2006 (groen) en 2007 (rood), hoe erger.

Wat kunnen we hier nu mee. Tijd voor analyse dus...

Ik ga uit van een niet-al-te-veel-verdienende amerikaan. Ik zet zijn/haar inkomen per baan op $ 1500 per maand. Niet te gek toch? Welaan, wat zien we: $ 7000 GEMIDDELD krediet per creditcard-houder. Dat is dan dus bijna 5 MAANDEN KREDIET qua salaris. On-ge-loof-lijk. In Nederland gaat dat NIET gebeuren en als het al eens een keer gebeurt is daar de voor Nederland zo gebruikelijke instelling (per gemeente) die ervoor zorgt dat de gefailleerde burger met een afbetalinbgsregeling geholpen wordt. Daarnaast hebben wij de BKR te Tiel en die melden snel genoeg dat hoge kredieten voor minvermogenden niet gaan werken. De US hebben geen BKR en de verzamelde banken delen dus kennelijk ongelimiteerd kredieten uit aan mensen die dat NOOIT kunnen terugbetalen. Fout dus. Raken die banken daardoor in de problemen dan kan toch slechts 1 antwoord aan hen gelden: EIGEN SCHULD, DIKKE BULT!

Wat is er nog meer. Kennelijk is de credit card in de US gemeengoed. Iedereen heeft er 1 (of 10). Is dat hier ook zo? Nee. Simpel antwoord op een simpele vraag. Echter, de trend breekt. Inmiddels wordt een credit card 'gewoon'. De ANWB-VISA card, de GAMMA-card. En ga zo maar door. We lopen weliswaar achter maar blijken in Nederland financieel even dom als over de plas. We gunnen het iedereen, maar rekenen niet met de lange termijn. OK, soit, dat IS dan maar zo. Maar evengoed kan de gemiddelde credit card-verstrekker lering trekken uit de amerikaanse ervaringen. GAAT NIET GOED!

Men -de financiele partij- wil provisie, omzet, handel stimuleren. Is OK als de cliënt krediet kan behappen, in staat is uit te rekenen hoe dat moet met credit card-afbetalingen die iedere maand groter worden. Gaan we dan HIER dezelfde kant op als in de US? Gaat iedere bank de concurrentie aan en biedt ze haar klanten een EXTRA credit card aan voor NOG meer krediet?

FOUT. NIET DOEN. Leer toch eindelijk es een keer en denk niet alleen maar aan de produktiebonus aan het eind van het jaar. Banken, denk VERDER dan vandaag. Je wilt toch over 1 jaar NOG bestaan? Nou dan!

Mensen (zie plaatje) zijn dom (voor bijna 2/3!). Banken in de US ook. Dat moeten we hier niet willen zijn. PUNT.

Pieter Lakeman (de nederlandse don kisjot) schreef in 1990, samen met Pauline van der Ven, een boekje over overfinanciering en bankstroppen. IN 1990! Dus z e v e n t i e n jaar geleden. Dat is nog eens vooruit zien. Maar luisteren ho maar. Ook Nederland moest eraan geloven. Nog meer lenen, een NOG hogere hypotheek. Totdat er richtlijnen kwamen die een maximum bedrag per maandloon vastlegden. De BKR en deze richtlijn hebben Nederland voor erger gespaard.

Laten we dus van de credit card in Nederland niet OOK een zooitje maken.

Rentegrap

Je hoort weleens zeggen: (vooral de laatste tijd en dan wel vooral in de US) Maar de waarde van mijn superveilige obligaties gaat omhoog?! 

NOU ÈN?

Ik leg uit. Als de rente (op de markt) daalt, stijgt de waarde van obligaties die EERDER in de tijd, met een HOGERE rente dan nu, zijn uitgegeven en vice versa. En dat is dus NORMAAL! Immers, voor 10% rente gevende obligaties die je NU koopt, betaal je NU het bedrag dat als uitgifteprijs (zeg 100$) wordt berekend. Wat nu als je NU een obligatie koopt die 20% rente geeft? Betaal je daar MEER of MINDER dan 100$ voor? MINDER dus! En wel ZOVEEL minder dat je uiteindelijk op DIE obligatie ook PRECIES de HUIDIGE rente (10%) krijgt. 20% over x = 10. DUS als prijs van die 20% obligatie betaal je -als de rente NU 10% is- de waarde die x uitmaakt in bovenstaande vergelijking, ofwel 50$, want 20% over 50 is 10, de rente die je nu krijgt over een voor 100$ aangekochte 10% obligatie.

En wat zien we de laatste tijd? Het bovenstaande in het echt! Dat wil zeggen, de laagrentende obligatie stijgt in waarde. Wat betekent dat? Simpel. Het betekent dat in de hoofden van de obligatie-marktpartijen de huidige rente als TE HOOG wordt gezien. Men denkt in LAGERE rentes en vertaalt dat DUS in HOGERE prijzen voor hoger rentende obligaties. We gaan weer uit van die 10% rentegevende obligatie die eerder voor 100$ te koop was..... Inmiddels heeft MEN de idee dat de rente LAGER is dan 10% (zeg 5%). De eerst voor 100$ te koop zijnde obligatie STIJGT nu in waarde tot 200$. Immers, 5% over 200 is precies hetgeen op die obligatie wordt uitbetaald: 10$ rente.

De kredietcrisis is dus nog niet uitgewoed en de FED heeft tot tweemaal toe gefaald. Eerst de rente 'target' terugbrengen met 3/4% en daarna nog een keer met 1/2% is kennelijk niet genoeg. Immers de markt prijst de tegen HOGE rentes uitgegeven obligaties HOGER dan 100$, hetgeen impliciet betekent dat de rente in de hoofden van de handelaren LAGER is dan 'voorgeschreven' door de FED.

Moet ik nu NOG een keer zeggen dat NIET de FED, MAAR WEL DE MARKT de rente bepaalt?

Nee toch? Nou dan!  

Rat

Het jaar van de Rat (Wu Zi) begint vandaag. Nou, daar ben ik mooi klaar mee nu ik verjaar en met mij in heden (nou ja, bij wijze van spreken) en verleden de schrijver Charles Dickens, de staatsman en minister van Financiën Thomas More en niet te vergeten de econoom Thomas Robert Malthus.

Maar nu dan toch het jaar van de rat. Het eerste van een cyclus van 12 'jaren', ofwel een jaar van vernieuwing (hoor ik daar Barack Obama het woord 'change' roepen? Oh, dus DAAR heeftie z'n inspiratie vandaan).

Dinsdag

Rare dag met die voorverkiezingen in de US. Ik beperk me tot de 'Dems' ofwel de minst rechtse partij aldaar. Ook ik heb me laten verleiden om -gewapend met Cola en popcorn- de nacht van dinsdag op woensdag achter terminals en tv door te brengen, opdat mijn nieuwsgierigheid wie zou winnen bevredigd werde. Maar om 3.5 uur had ik het gehad. Ik keek naar CNN die overigens prachtige multi-touch screens hadden opgesteld, waarop beeldgoochelaars de ene na de anderanalyse grafisch vertoonden. Gezien de veelheid van uitslagen en het kennelijk onvermogen van CNN 1 en ander overzichtelijk in beeld te brengen, raakte mijn aandacht verslapt en nadat ik voor mezelf had vastgesteld dat de schade voor Hillary beperkt zou blijven en er een 'winstje' tov Barack zat aan te komen, bleek mijn bed een interessanter idee.

Wat is dat toch met die jongere, hoog-opgeleide, in ieder geval zwarte, maar toch ook heel wat witte amerikanen, dat ze achter 'ghost whisperers' aanlopen. Barack is het vaagst over alles, heeft een leuke babbel die vooral de WOORDEN change, dream en future en kinderen en banen betreffen, maar is nauwelijks tot niet bereid om te zeggen wat hij nu in de future gaat veranderen wat betreft banen en kinderen, tenzij hij bedoelt dat het allemaal een droom is. Ja de zorg ja. Nou wat zegt Barack: iedereen die dat WIL, MAG een goeie gezondheidszorgverzekering afsluiten. Hillary zegt wat betreft hetzelfde iedereen MOET en ZAL etc. Groot verschil. Immers, 'iedereen die WIL' trekt grote gezondheidsrisico's aan terwijl zij die nog jong en gezond zijn niet toetreden, hetgeen de betreffende verzekering ter plekke onbetaalbaar maakt. 'Iedereen MOET' is het Hillary standpunt en zo hoort het ook. Een echte volksverzekering (basis- neem ik aan) waaraan iedereen, gezond EN ziek, meebetaalt waardoor dit plan betaalbaar blijft, in ieder geval niet zoals het Barack-plan over 2 jaar failliet is. En wat verder met Barack? Geen idee, dus ook geen idee waarom iedereen ermee wegloopt. (en met 'charisma' los je geen schulden af hoor, ECHT niet!).

Nog vreemder dan een keuze voor Barack is het telsysteem dat de Dems toepassen. Enerzijds kennen ze (terecht) het systeem van proportionele stemverdeling, waar de GOP een 'winner takes all' zuiver districtenstelsel hanteert, MAAR....

De Dems hebben dan weer 40% van alle gedelegeerden gereserveerd voor een club mensen die 'de stabiliteit in de partij' moet bewaken, zodat niet opnieuw een McGovern-achtige 'popular vote'-kandidaat wordt geselekteerd die dan in de echte verkiezingen wordt weggevaagd. Lekker democratisch (niet!).

Dat proportionele is dus OK, maar die zogenaamde 'aangewezen' groep SUPER DELEGATES riekt naar totalitair gedrag, nepotisme, conservatisme en is ZEKER niet een voorbeeld van hoe het moet in een democratie (tenzij je de zinsnede uit de grondwet 'FOR the people' definieert in termen van betweterigheid van het partijkader). De CNN-jongens en -meisjes lulden consequent om dit tere punt heen en hadden het gedurig over 'moeilijke formules' en andere prietpraat waar het ging over de toewijzing van superdelegates per staat. Het zelfbeslissingsrecht van 'the people' kwam niet ter sprake. Daarvoor is de tijd aldaar kennelijk nog niet rijp.

En wat nu?

Leuk zou zijn dat Hillary en Barack binnenkort es gaan eten samen en dat er dan als resultaat uitkomt dat zij zich als 'team' formeren met als achterliggende idee dat Hillary de eerste twee jaar president wordt en Barack de tweede twee jaar (of andersom). En als dat formeel niet mag, wordt 1 van de 2 na twee jaar gewoon eeerrg ziek of gek ofzo, waarna de ander het overneemt. Lost een hoop gedoe op, maar verzekert de Dems in ieder geval van de overwinning tijdens de echte verkiezingen in november. (uiteraard vindt er een miraculeus herstel plaats van de zieke co-president, waarna herverkiezing van het dreamteam toch weer mogelijk wordt).

Toch wel aardig om in de komende tijd te zien hoe 1 en ander afloopt.....

Hypotheken

Zon(de)dag

Vandaag, zondag, ben ik voor het eerst in 10 jaar NIET naar de Volkskrant-Filmfestivaldag geweest. Tja, zonde van de zondag. Moet ik ook maar meteen boeken vanaf wanneer het kan en niet weeeeken later en dus te laat, dus uitverkocht. Dus vandaag NIET vroeg op richting PATHÉ Rotterdam, geen festivaldagkrant, geen 'wat zou de dag van vandaag brengen'-gevoel. Geen spanning voor de eerste film, geen geren voor broodjes, koffie, lunch ergens in een te drukke lunchroom, geen 5 films met (vaak) afsluiting in de Doelen, geen diner om half zes, niet napraten met festivalgenoten over hetgeen vertoond werd, niets van dat alles, helaas.

Volgend jaar beter. (en als compensatie maar naar The Departed van Martin Scorcese gekeken. Geen Festivalfilm, maar wel een ge(s)laagde film uit mijn DVD-collectie.)

Vandaag was ook de 50e verjaardag van de BeNeLux. Doet niemand IETS zou ik zo denken, maar tis wèl waar. 50 jaar een verbond van drie landen die eigenlijk sowieso 1 land behoren te zijn. Be en Ne, dat wordt lastig inmiddels met die polarisatie op Vlaams en Waals. Lux bestaat natuurlijk eigenlijk helemaal niet en je moet al behoorlijk bij je positieven zijn als je -op weg naar iets zuidelijker gelegen landen- door Lux rijdt en dat als zodanig herkent. Lux ≠ land. Lux is een vergeten dorp dat bekend staat om haar financiële vrijheden en verder totaal NIETS betekent in het licht der dingen.

Een fusie kan nog steeds. Krijgt Lux ook eens een koning(in).

Vandaag ook P.R de 'Vraais'-dag. Joran bekent kennelijk. Aruba niet blij. Big deal.

Voordat ik begin aan mijn serie 'hoe gaat dat allemaal in het financiële', een intermezzo.

De babyboomers
Zij die na WO-2 werden geboren in de periode 1945-pakkumbeet 1960 worden demografisch tot de babyboomers gerekend. In bijna alle (westerse) landen is deze groep

• redelijk vermogend
• consumptief aktief
• kwantitatief niet te verwaarlozen
• in het verleden frequent 'gepakt' als uit-te-zuigen groep ten behoeve van 's Rijks Financiën
• minder kinderrijk dan hun ouders

en zo kan ik nog wel even doorgaan. De eerste twee 'bullets' zijn voor vandaag de focus, niet dat daardoor de rest en de niet genoemde zaken minder belangrijk zijn, maar...dit bericht moet wel nog deze maand af zijn en dat vereist beperkingen.

In de US maakt men zich ernstige zorgen -nu het daar kommer-en-kwel-recessietijd is- of de 'boomers', zoals de groep daar afgekort heet, wel hun totnutoe patriottisch-economische consumptiestijl zullen continueren, nu een veelheid van de boomers langzaamaan met pensioen gaat en geconfronteerd wordt met een pensioen dat qua hoogte in belangrijke mate afhankelijk is van het historisch rendement op aandelen, een beleggingscategorie die op dit moment geen geweldige resultaten laat zien, erger nog, de vermogens van veel, heel veel pensioenfondsen in minofmeer ernstige mate heeft aangetast.

Hebben de nederlandse babyboomers rekening te houden met hetzelfde probleem als hun US-leeftijdsgenoten? Dacht ik niet! Ik leg uit.

• nederlandse pensioenfondsen hebben een dekkingsgraad boven de 100%. Dat wil zeggen dat ze meer vermogenswaarde in huis hebben dan nodig is voor het dekken van alle pensioenverplichtingen. Het is voorgekomen dat de dekkingsgraad erg laag was (soms zelfs rond de 100% ofwel 'net aan'), maar de laatste jaren zien we de van vroeger bekende dekkingsgraden RUIM boven de 100% en dat houdt niet op bij 110%, je moet eerder denken aan 130%. Dus: no worries mate.
• nederlandse babyboomers hebben in meerderheid gespaard voor een pensioen dat maximaal 70% van het laatstverdiende loon bedraagt. Inmiddels wordt door de post-boomers gespaard voor een pensioen van 70% van het gedurende hun werkzame leven gemiddelde verdiende loon en dat kan verrekte veel uitmaken en meestal doet het dat ook.
• nederlandse babyboomers hebben vaak lang voor 1 baas gewerkt. Soms wel tot 45 jaar toe! Tegenwoordig is de trend 'job-hoppen' met als consequentie dat een werkzaam persoon in zijn ca 40-jarige arbeidsduur wel 8-14 banen heeft gehad bij verschillende bedrijven. De consequenties daarvan op het later uit te betalen pensioen zijn in de meeste gevallen enorm negatief (geloof me) en dat betekent dus dat de post-boomers generaties VEEEEL minder te besteden hebben later dan de huidige babyboomers.

En dat laatste is ernstig voor economische plannenmakers (als ze het al in de gaten hebben, maar gelukkig leest IEDERE verstandige plannenmaker dit blog dus dat komt wel goed). Immers, nadat de babyboomers uitgestorven raken, ja dat gebeurt echt, zal Nederland een behoorlijke recessie meemaken. Vervelend maar ONVERMIJDELIJK en dus waar.

Een goede vriend maakte mij recent nog attent op een uitspraak van een oud-hoogleraar Statistiek die op z'n amerikaans parafraserend uitriep:

It's the demography stupid!

en zo ist!

De post-boomers generatie is erg ik-gericht geweest (of nog) in hun jeugd, maar die begint voor grote groepen al aardig passé te raken en komt er dan achter dat bovenstaande voor hen erg vervelende (consumptie-)consequenties heeft. Ik gok erop dat ze er niks aan (tegen) doen en zich dus niet ten koste van huidige consumptie bijverzekeren voor een later te ontvangen behoorlijk pensioen. Cijfers over het (gebrek aan) succes van allerlei nieuwigheden in de pensioenspaarsfeer wijzen uit dat 'pensioensparen' niet hoog op de prioritetenlijst van deze laat-arme generatie staat. Nou dat is dan maar zo.

Maar dat alles heeft dus niks met de 'incompetentia tremens' - kredietcrisis van de laatste tijd te maken. Ook niet met lage rendementen op aandelen, maar is alleen de consequentie van ik-gericht korte termijn gedrag.

Ik voorspel hernieuwde aandacht en -gezien de omstandigheden verplichte- interesse in plaggehutten zonder al teveel voorzieningen voor de post-boomers ergens rond 2050.

En morgen gezond weer op.

Verjaardag

Gefeliciteerd, vandaag is ons kroonprins(ess)elijk paar 6 jaar gehuwd. De gemiddelde genetische opbrengst bedraagt 1 stuks XX-kinderen per 2 jaar, d.w.z. WA houdt zich netjes in. En zo hoort het ook. Want tis net z'n opa. Die kon het ook niet. Alleen maar XX en niet 1 keer XY. Nee dan Claus. Alleen maar XY en niet 1 keer XX. Tja, tkan verkeren.

Genoeg over Oranje.

Over 5 dagen is het weer zover. Jaardag. Geen feest dit jaar, komt 1 jaar later wel, dan is het immers zo'n jaaraantal waarmee je ruim een aanleunwoning kunt betrekken en al bovenaan de wachtlijst van een seniorenwoning bent aangeland. Beide wijs ik af. Ik woon al. En ben de eerste zoveel tijd niet van plan die ellende van verhuizen NOGmaals door te maken, zoals het vorige jaar. Eens per 20 jaar lijkt me ruimschoots voldoende. Waarom ook. Het huidige onderkomen is ruimschoots rollatorbestendig, er is ruimte genoeg voor een scootmobiel (of 2) in de hal alleen, laat staan elders in de 'living' en de tuin die we nu hebben kan ik ook nog onderhouden met 2 armen in het gips of erger. Kortom, geen feest. Bovendien kan ik mijn favoriete spelletje dit jaar niet spelen, dat er in bestaat mijn leeftijd uit te drukken in een enkelvoudige combinatie van 7's. De laatste keer dat dat kon moest ik al de gruwelijkheid 7/7 te hulp roepen en dat kun je natuurlijk eindeloos doorzetten, maar dan is het geen enkelvoudige combinatie meer.

Zo is er 7 x 7

En 7 x 7 + 7/7

En 7 x 7 + 7

En de combinatie 7 x 7 + 7 + 7/7 (de meest recente)

En 77 - 7

En 77 uiteraard

Om over 777 maar te zwijgen, er is immers redelijk grote kans dat ik dat niet haal. Maar tussenligende waarden schieten mij niet te binnen, dus DIT jaar gaat dat niks worden. RaRa, hoe oud ben ik (meerdere antwoorden mogelijk, waarvan slechts 1 (ofwel 7/7) correct)?

De eerste verjaardag die ik mij nog herinner was mijn 4e in 1953 (dit biedt mogelijkheden tot het oplossen van bovenstaande vraag). Watersnood, jawel. En vanaf de start daarvan tot mijn verjaardag ging ik elke dag kijken bij 'het Hoofd' in Schiedam, om te zien hoever het water was opgekomen (eerste dagen) tot hoever het zich alweer had terug getrokken (daarna). Uiteraard was dat op mijn verjaardag een feest! De schotten voor de huizen achter de havendijk konden weer voor de huizen weg en iedereen begon puin (vooral blubber) te ruimen, het zeil te schrobben, de meubels te drogen en wat dies meer zij. Kheb het gezien. Kwas erbij en keek ernaar.

Toen ik 7 werd heb ik juffrouw Adema op de lagere school een appel gegeven. Ik was verliefd op haar en gaf haar alles wat ik die dag had ontvangen. 1 appel dus. Later dat jaar heb ik de enige bloeiende struik in onze tuin (afgezien van de rozen, maar dat vond ik toen al een bloem die wel èrg jaren 7 ventig was) van al haar bloemen beroofd. Die had ik afgeknipt .... voor juffrouw Adema en ik kreeg een zoen ... en zij bloosde. Mijn jaar kon niet meer stuk. Mijn 7+7 + 7/7e verjaardag werd diepe droefenis. Ik werd ontheemd wegens een verhuizing naar elders en dat hakte er flink in. Eindelijk op mijn 7 x 7e kende ik weer een hoogtepuntje: 7 - 7/7 - 77/77 jaar getrouwd (niet ECHT eerlijk want geen ECHT enkelvoudige combinatie, maar ja, je moet WAT niet?).

En zo kan ik nog uuuuren doorgaan...

Niet serieus hè, deze blog. NEE, nou en? Moet ook een keer kunnen.

Plannen voor de nabije toekomst:

• Werk doen waar ik goed in ben (ik geef het toe, dat is heeeel veel)
• Mijn 'to-do' lijstje inperken tot minder dan 1 A4-tje (getypt, times roman size 12, enkelvoudige regelafstand
• In navolging van de rechts- of wetswinkel een financieel advieswinkel beginnen.
• In mijn blog het vorige punt wáár maken, ofwel de eerstkomende tijd doe ik aan gratis financiële adviezen.

Wereldvreemd? Ongeloofwaardig? Vast niet kosher genoeg (of halal/hilal)? Kletskoek. Dat kan ik heel goed. Immers, wat te denken van:

• zorg bij hypotheken voor een maximaal bedrag aan niet-aflosbare schuld
• lees voor je beleggingsbeslissingen NOOIT teletekst, want dat heeft iedereen GISTEREN al gedaan
• beleg niet in de US, Irak, Kenya, Microsoft, Yahoo en dergelijke risicovolle onzin.
• spendeer maximaal 20% van je belegd vermogen als speelgeld, waarmee je 'rare' dingen doet, zoals opties, 'sub prime' hypotheken, 'zekere' winnaars volgens ome Sjaak en dergelijke.
• vertrouw NOOIT je beleggingsadviseur, beter nog: zeg hem op. Immers, als hij/zij ECHT goed is zou-ie nu rijk zijn en niet als jouw adviseur werken.
• werk nooit met 'technische analyse' (soort grafisch beleggen), tenzij er dit jaar geen enkel nieuw economisch feit opduikt (ofwel: NOOIT).
• vertrouw NOOIT gratis beleggingsadviezen (uiteraard met uitzondering van die van mij)

Nou dat geeft vertrouwen niet?

Morgen meer.

  

Novum Blogum

Geweldig. Een nieuwe lente, een nieuw blog. Dit is mijn eerste entry in het Google 'blogspot' gebeuren. Vandaag heb ik nog even niks te melden, want ik was zo verbaasd dat het aanmelden zo vlotjes verliep dat ik ter plekke vergat wat ik vandaag wilde vertellen, maar vanaf vandaag kunt u weer als vanouds genieten van mijn wederwaardigheden in heden en verleden, van mijn meningen over vanallesennogwat die er toe doen en zo meer. Wat ik ook heb gedaan is het overbrengen van een aantal berichten uit het tot nu toe bijgehouden blog (intimi weten dat te vinden) naar 'hier' als het ware. Het zijn er maar vier en dat moet dan maar de overvloeiende continuïteit verbeelden.